شوره سر و راههای درمان آن

پوست انسان همواره در حال نو شدن است به طوری که سلول های جدید در لایه زیرین ساخته می شوند، سلول های مرده می ریزند و سلول های نو جایگزین آنها می شوند. عوامل خاصی این فرایند نوسازی را به خصوص در پوست سر تسریع می کند که منجر به شوره سر می شود. در واقع شوره سر سلول های مرده پوست است که از پوست سر جدا می شوند. شوره سر می تواند به دلیل خشکی یا چربی بیش از حد پوست، عدم شستشوی به موقع موها، حساسیت به شوینده های شیمیایی و یا بدلیل بیماری های مزمن پوستی ایجاد شود. اما در این میان داشتن پوست خشک از شایع ترین عوامل شوره سر است. رنگ شوره سر سفید و یا گاها مایل به کرم و زرد می باشد.

چهار عامل اصلی که باعث ایجاد شوره سر می شوند عبارتند از:

چربی و یا خشکی پوست
ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن
عدم توازن میزان مواد معدنی در بدن
فرآورده جانبی متابولیسم میکروارگانیسم های پوست

تقریبا همه عواملی که باعث شوره سر می شوند ارتباط مستقیم با عدم توازن میزان و نسبت مواد معدنی در بدن دارند. هرگونه عدم توازن (کمبود یا ازدیاد) مواد معدنی می تواند در فعالیت بخشی از بدن ایجاد اختلال نماید و سبب بروز بیماری گردد.

شوره سر و عدم تعادل ویتامین ها و مواد معدنی بدن

کمبود روی: روی فلزیست که در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش بسیار مهمی دارد. تعادل میزان مس و روی در بدن بسیار مهم است. ازدیاد مس باعث کاهش روی و تضعیف سیستم ایمنی بدن می گردد و شخص در معرض ابتلا به انواع عفونت ها و قارچ ها قرار می گیرد. همان طور که گفته شد ضعف سیستم ایمنی بدن می تواند یکی از عوامل ایجاد شوره سر باشد. همچنین بدن برای تولید سلول ها از جمله سلول های پوستی نیازمند عنصر روی می باشد. لکه های سفید بروی ناخن ها، ریزش مو، شوره سر، مشکلات گوارش، کاهش تمایلات جنسی هم در مردان و هم در زنان از علائم کمبود روی در بدن است.
ازدیاد مس: مس در پیوند خوردن کلسیم به استخوان ها و بافت های همبند به منظور ساخت و ترمیم آن ها مورد نیاز است. این شامل تاندون ها، رباط ها، پوست، مو، ناخن، شریان ها، وریدها و غیره می شود. عدم توازن می تواند به پوکی استخوان و تقریبا به تمام مشکلات پوستی، تاندون ها، مو و ناخن ها منجر شود. در بیشتر افرادی که دچار ریزش مو و شوره سر می باشند ازدیاد مس دیده می شود.
کمبود ویتامین A: خشکی پوست از عوارض کمبود ویتامین A می باشد که باعث افزایش شوره سر می گردد. میوه ها و برخی صیفی جات زردرنگ حاوی ماده ای بنام بتاکاروتن می باشند که به آن پیش ساز ویتامینA گفته می شود یعنی بدن آن را به ویتامین A تبدیل می کند. کبد خیلی از افراد قابلیت تبدیل بتاکاروتن به ویتامین A را ندارد و این افراد باید از منابع غذایی حاوی ویتامین A مانند روغن ماهی و غیره به طور مستقیم استفاده نمایند و نه از مواد غذایی حاوی بتاکاروتن.
کمبود ویتامین C: ویتامینC نیز یکی از مواد مغذی است که نقش مهمی در زندگی و سلامت بدن ما ایفا می‌ کنند. ویتامین C علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، نقش مهمی در بسیاری از فرآیند‌های بدن ایفا می ‌کند. دریافت مقدار کافی ویتامین C موجب افزایش جریان خون، افزایش رشد سلولی و کاهش آسیب حاصل از اکسیداسیون می شود. کمبود این ویتامین می تواند یکی از دلایل شوره سر باشد.
کمبود کلسیم، منیزیم، سلنیوم، منگنز و ویتامین های B ، E و D: این عناصر و ویتامین ها جزء موادی هستند که بدن برای بازسازی و حفظ سلامت پوست و موها از آن ها استفاده می نماید. کمبود هر یک از این مواد می تواند سبب بروز انواع ناراحتی های پوستی از جمله شوره سر گردد.

درمان و کنترل شوره سر

برای رفع و درمان کامل شوره سر باید همزمان درمان موضعی و درمان دارویی انجام شود. درمان موضعی به معنی انتخاب شامپوی ضدشوره مناسب و درمان دارویی به معنی انتخاب نوع و دوز مناسب از مکمل های غذایی است. مکمل های غذایی باید بر اساس نتیجه آزمایشات خون و تست آنالیز مو مصرف شوند، یعنی ابتدا باید مشخص شود بدن فرد دچار کمبود و یا ازدیاد کدام مواد معدنی است و سپس میزان و نحوه مصرف مشخص گردد. نوع شامپوی ضد شوره نیز باید با توجه به علت شوره سر انتخاب گردد تا نتیجه مناسب حاصل شود. با توجه به نکات زیر هم می توان تا حدود زیادی به کنترل شوره سر کمک کرد:

مصرف قرص روی و مکمل امگا 3 زیر نظر پزشک، هم برای شوره سر و هم برای سلامت مو و پوست مفید و ضروری است.
روزانه موهای خود را با یک شامپوی ملایم و مناسب شستشو دهید. اگر پوستی خشک دارید بهتر است بعد از شامپو از نرم کننده استفاده کنید.
کاهش مصرف ادویه های تند، چربی های مضر، نوشیدنی های الکلی، استعمال دخانیات و هر آنچه باعث تحریک کبد می شود در بهبود شوره سر موثر می باشد.
از مصرف مواد شیمیایی حالت دهنده مانند انواع ژل و اسپری و غیره تا حد ممکن خودداری نمایید.
روغن های نارگیل، کرچک و روغن جوجوبا حاوی اسیدهای چرب امگا 6، ویتامین E، اسید گاما لینولنیک و سایر مواد مغذی ضد التهاب و ضد قارچ می باشند. اگر شوره سر ناشی از خشکی پوست باشد استعمال این روغن ها بر پوست سر 1 الی 2 بار در هفته در کاهش شوره و حتی درمان آن بسیار مفید و موثر می باشد.
اگر شوره سر ناشی از خشکی پوست باشد استعمال روغن های گیاهی بر پوست سر 1 الی 2 بار در هفته در کاهش شوره و حتی درمان آن بسیار مفید و موثر می باشد. روغن های نارگیل، کرچک و روغن جوجوبا حاوی اسیدهای چرب امگا 6، ویتامین E، اسید گاما لینولنیک و سایر مواد مغذی ضد التهاب و ضد قارچ می باشند. مقداری از این روغن ها و یا ترکیبی از آن ها را به پوست سر خود مالیده و برای چند دقیقه با نوک انگشتان به آرامی ماساژ دهید. اجازه دهید روغن به مدت 2 ساعت بروی سر شما مانده تا کاملا جذب شود و سپس استحمام نمایید.
سرکه انگبین (سکنجبین) با عرق نعناع، شبها قبل از خواب، یک لیوان میل کنید.
حجامت عام یک الی دو مرتبه ماهی یکبار انجام شود.